Szachownica

Rozpowszechnione są w pasie klimatu umiarkowanego Europy, Azji i Ameryki Północnej. Zasiedlają przeważnie wyżynne i górskie łąki, hale, zarośla kosodrzewiny o przechodzone lasy. Są też gatunki rosnące w nizinnych lasach i na podmokłych łąkach. Nadające się na skalniak gatunki pochodzą w większości z terenów wokół Morza Śródziemnego i dalej przez Kaukaz w stronę Chin. Panujący tam klimat charakteryzuje się gorącymi, suchymi latami, ale i ubogimi w opady zimami. Cebule przechodzą więc spoczynek letni i zimowy na suchym środowisku i jest to przeważnie podstawowy, decydujący o powodzeniu w uprawie warunek. Na skalniaku można to częściowo osiągnąć poprzez odpowiedni dobór składników gleby (żwir, chuda glina, stary kompost) i staranny drenaż podłoża. Latem, po wyschnięciu liści, można ograniczyć podelwanie najbliższej okolicy, a na zimę osłonić daszkami z szyby, okien inspektowych itp. Można również sadzić cebule do ażurowych koszyków wyjmowanych z gruntu na okres letniego spoczynku. Cebule szachownic mnożą się przez podział dość powoli, ale większość daje cebulki przybyszowe. Dość łatwo też rozmnożyć z nasion, wysiewając je do pojemników zadołowanych na zimę w ogrodzie, najlepiej w zimowym inspekcie. Cebulki wchodzą w okres kwitnienia po trzech, czterech latach. Warto wysiewać, gdyż wiele gatunków charakteryzuje się dużą zmiennością, jeśli chodzi o zabarwienie kwiatów. Dzięki temu możliwe jest wyselekcjonowanie ciekawych form.

Z bardziej i mniej znanych nadają się do uprawy na naszych skalniakach:

Fritillaria acmopetala (szachownica ostropłatkowa) – pochodzi z Azji Mniejszej (Syberia, Liban), do czterdziestu centymetrów wysoka. Liście równowąskie, sine. Kwiaty po jeden do grzech, zwisłe, do czterech centymetrów długie, zielonkawe z wewnętrznymi płatkami zabarwionymi na brązowo. Gatunek trwały i łatwy w uprawie. Wymaga nieco żyźniejszego podłoża i pełnego słońca.

Fritillaria aurea (szachownica złocista) – występuje w Turcji i na Sycylii. Niska, osiąga od dziesięciu do piętnastu centymetrów wysokości, liście wokół lub naprzemiennie. Kwiaty szerokodzwonkowate, złosisto-żółte w brązową kratkę. Kwitną w kwietni. Odmiana ta jest niezwykle piękna i dość trwała, Odporna na suche lato i niezbyt mokrą zimę.